مسعود مشایخی، مدیرکل دفتر خدمات عمومی سازمان بیمه سلامت درخصوص مزایای این طرح جدید گفته برخلاف نظام ارجاع که در آن بیمه‌شدگان باید حدود ۱۰درصد هزینه‌ها را از جیب خود پرداخت می‌کردند، در طرح سلامت خانواده همه خدمات به بیماران رایگان است.
این در حالی است که برنامه پزشک خانواده پس از گذشت ۱۷سال از تصویب و با گذشت ۱۰سال از اجرای آزمایشی آن در استان‌های فارس و مازندران، از ابتدای اردیبهشت در سه استان خراسان جنوبی، بوشهر و چهارمحال‌وبختیاری اجرا شد و وزیر بهداشت پیش از این، وعده اجرای ملی آن را در آینده نزدیک به مردم داده بود.
اما و اگرهای اجرای طرحی با قدمت ۱۹ سال
محسن بارونی، رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با اشاره به جزئیات نسخه جدید برنامه پزشک خانواده یا همان طرحی که به‌تازگی از آن به عنوان «سلامت خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهری» نام برده می‌شود به ما می‌گوید: در نظام ارجاع و پزشک خانواده چند موضوع وجود دارد که باید به‌طور شفاف به آن‌ها پرداخته شود. موضوع نخست اجرای قانون نظام ارجاع و پزشک خانواده در روستا و موضوع دوم نحوه اجرای آن در شهر است، چراکه بدون تفکیک روستا از شهر نمی‌توان نظام ارجاع و برنامه پزشک خانواده را تحلیل کرد.
بارونی ادامه می‌دهد: طرح پزشک خانواده روستایی سال۱۳۸۳ اجرا شد و با توجه به آنکه شهرهای دارای جمعیت کمتر از ۲۰هزار نفر جزو مناطق روستایی محسوب می‌شوند، این طرح در همه مناطق دارای کمتر از ۲۰هزار نفر به اجرا در آمد و تاکنون ۳۰میلیون جمعیت کشور زیرپوشش این طرح قرار دارند، یعنی همه افرادی که در منطقه شهری دارای جمعیت کمتر از ۲۰هزار نفر زندگی می‌کنند زیرپوشش پزشک خانواده هستند و قانون نظام ارجاع نیز در این مناطق در حال اجراست، اما در مناطق شهری موضوع متفاوت است.
اجرای طرحی با محوریت سلامت خانواده
به گفته این مسئول، نسخه قدیم طرح پزشک خانواده (پزشک خانواده شهری ) از سال۱۳۹۰ به صورت آزمایشی در استان‌های فارس و مازندران با جمعیت ۴میلیون نفر به اجرا درآمده است. یعنی از ۸۵میلیون نفر جمعیت کشور ۳۴میلیون نفر زیرپوشش قرار دارند. اما با توجه به اینکه ۵۱میلیون نفر از جمعیت کشور زیر پوشش برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع نبوده‌اند، در این مناطق از سال گذشته به دلیل آماده نبودن زیرساخت‌های الکترونیک؛ طرحی با عنوان «طرح تحول شهری« یعنی طرحی مشابه طرح پزشک خانواده با محوریت سلامت خانواده در حال اجراست.
بارونی ادامه می‌دهد: استان‌های فارس و مازندران مشکلات متعددی در زمینه پرداخت سرانه به پزشکان داشتند و از این سرانه حدود ۱۲درصد به مراقبان سلامت پرداخت می‌شد. بنابراین وقتی میزان سرانه یاد شده تغییر چندانی نکرد بسیاری از مراقبان سلامت در استان فارس انصراف دادند و به همین دلیل در حال حاضر بیش از ۲۵۰پزشک این استان مراقب سلامت ندارند و پزشک خانواده‌ای که مراقب سلامت ندارد، ناقص است. از این رو، نسخه جدید برنامه پزشک خانواده با عنوان «طرح جامع سلامت خانواده و نظام ارجاع» طراحی شد که اکنون در استان‌های خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری و بوشهر در حال اجراست.
مراقبت فعال از افراد زیرپوشش پزشک خانواده
این مسئول ادامه می‌دهد: در طرح «جامع سلامت خانواده و نظام ارجاع» مراقبت فعال از افراد زیرپوشش مدنظر است که علاوه بر درمان، پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر همچون بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت، فشارخون بالا و همچنین پیشگیری یا تشخیص زودرس انواع سرطان‌ها نیز مورد تأکید است.
مراقبت فعال زمانی تحقق می‌یابد که سلامت خانواده در کنار پزشکی خانواده مورد توجه قرار گیرد، یعنی نظام سلامت به جای درمان‌محوری روی پیشگیری‌محوری متمرکز شود؛ از این رو برای اینکه با مشکلاتی که در استان‌های فارس و مازندران داشتیم مواجه نشویم، با تعریف جامعی برای مراقبان سلامت به منظور تأمین نیروی انسانی این بخش فراخوان زدیم تا به ازای هر هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت با یک ماما (با توجه به اهمیت جوانی جمعیت و مراقبت از مادران) و به‌ازای هر ۳هزار نفر جمعیت با یک پزشک قرارداد ببندیم تا بر اساس آن، پرداخت به مراقبان سلامت ارتباطی به پزشک نداشته باشد و بر این اساس پزشکان، تعرفه خود را از بیمه سلامت و مراقبان سلامت، حقوق خود را از دانشگاه‌های علوم پزشکی دریافت کنند.
بارونی در خصوص همکاری پزشکان بخش خصوصی در اجرای این طرح می‌گوید: تلاش می‌شود تاحدامکان از پایگاه‌های بخش دولتی استفاده شود حتی اگر لازم باشد در یک پایگاه دو تیم پزشکی خانواده یعنی دو پزشک و چهار مراقب سلامت مستقر باشند. با این حال براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده در اجرای این طرح با پزشکان بخش خصوصی نیز قرارداد بسته خواهد شد تا در ساعت‌هایی که تعیین می‌شود با ما همکاری داشته باشند و تنها شرطی که برای همکاری پزشکان بخش خصوصی با این طرح پیش‌بینی شده، این است که در حوزه زیبایی فعالیت نداشته باشند.
وی ادامه می‌دهد: براساس تمهیدات اندیشیده شده، قرار است مشکلات استان‌های فارس و مازندران نیز برطرف شود تا طرح «سلامت خانواده و نظام ارجاع» به‌طور کامل در همه شهرهای دارای جمعیت بالای ۲۰هزار نفر اجرا شود.
برنامه‌ریزی برای کاهش پرداخت از جیب بیماران
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت در خصوص پرداخت از جیب بیماران در «طرح سلامت خانواده و نظام ارجاع» می‌گوید: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده در صورتی که «طرح سلامت خانواده و نظام ارجاع» در شهرهای بالای ۲۰هزار نفر اجرایی شود، افرادی که به پزشک خانواده تعیین شده برای آن‌ها مراجعه می‌کنند پرداختی از جیب نخواهند داشت، ضمن آنکه در صورتی که از طریق نظام ارجاع به سطوح بالاتر برای دریافت خدمات تخصصی و فوق تخصصی معرفی شوند نیز کمترین پرداخت را از جیب خود دارند که البته در حال حاضر نظام ارجاع در استان‌های خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری و بوشهر در حال اجراست و در صورت تأمین بودجه به سایر استان‌ها نیز تعمیم می‌یابد.
بارونی درخصوص بودجه موردنیاز برای اجرای طرح سلامت خانواده و نظام ارجاع اظهار می‌کند: این طرح شامل دو سطح یعنی سطح یک، سلامت خانواده و سطح دو، نظام ارجاع است که سطح یک شامل پیشگیری و سطح دو شامل درمان می‌شود. از این رو بودجه کلی طرح نیازمند ۵/۴۶ همت است که این بودجه نیز به دو بخش تقسیم خواهد شد. بخش نخست که شامل طرح سلامت خانواده می‌شود نیازمند ۱۸.۵ همت یا ۵/۱۸هزار میلیاردتومان است که هنوز از سوی سازمان برنامه و بودجه برای هیچ یک از دوبخش بودجه‌ای تخصیص نیافته است.
تغییر جهت نظام سلامت از درمان محوری به پیشگیری محوری
به گفته وی بودجه موردنیاز اجرای طرح «سلامت خانواده و نظام ارجاع» هم در سطح یک و هم در سطح دو از سوی سازمان برنامه و بودجه پیش‌بینی شده و امید می‌رود با تخصیص این بودجه در آینده نزدیک، امکان اجرای آن در سطح ملی فراهم شود تا هزینه‌های پرداخت از جیب بیماران کاهش یابد و با افزایش مراقبت‌های بهداشتی و غربالگری افراد زیرپوشش پزشکان خانواده، بیماران پیش از ورود به فازهای پیشرفته بیماری شناسایی شوند و با تغییر جهت نظام سلامت از درمان‌محوری به پیشگیری‌محوری با تشخیص و درمان به‌موقع بیماران علاوه بر پیشگیری از وخامت بیماری آن‌ها، هزینه‌های نظام سلامت نیز کاهش یابد.
نظر شما